Người trẻ nhất là gen thế hệ cuối 9X đã uống quen cà phê máy chắc không tưởng tượng được đã có thời người Hà Nội thích uống cà phê pha với nước mắm. Tại sao lại như vậy? Trước hết cần kể sơ lược về lịch sử cà phê ở Hà Nội.
Người Việt Nam ta biết đến món cà phê thông qua người Pháp. Dân làm ăn theo chân lính viễn chinh Pháp đã phát hiện ra Tây Nguyên có thổ nhưỡng phù hợp với cây cà phê và trồng loại cây này từ 1870. Sau khi chiếm Hà Nội, họ mở quán cà phê đầu tiên ở phố Hàng Khảm (nay là Tràng Thi) vào năm 1883. Khách hàng lúc đầu tất nhiên chỉ có người Pháp. Thứ nước đen sì như nước cống và đắng như thuốc bắc này chỉ dành cho Tây và giới nhà giàu chơi với Tây; người bình dân An Nam quen uống nước chè và nước vối thôi. Phải đến những năm 1920 – 1930, khi các trí thức Tây học từ mẫu quốc trở về, thói quen uống cà phê mới lan rộng ra ở thủ đô và dần...được nghiện.
Dân Hà Nội rất hardcore, đã nghiện thứ gì thì họ quyết tâm nghiện đến nơi đến chốn. Không tránh được, họ phải nghiện cà phê. Trước kháng chiến, quán cà phê mọc lên ầm ầm, đến mức khi người thủ đô đi tản cư năm 1947, rất nhiều gia đình đã kiếm sống được bằng nghề bán cà phê ở vùng tự do. Dù sau này lịch sử làm biến mất nhiều cái tên, thành phố ghi nhận công lao cho những quán nước trường tồn cùng năm tháng: Nhân, Nhĩ, Dĩ, Giảng, Thái, Thọ, Lâm…
Một hàng cà phê lâu đời có tiếng ở Hà Nội
Cà phê rang và pha kinh điển ngày trước
Tuy nhiên, dù đã uống cà phê hơn 100 năm, tính đến tận đầu những năm 2000, người Hà Nội vẫn chỉ uống cà phê theo một cách duy nhất: hạt robusta rang đậm chiết xuất bằng phin nhôm; thực đơn chỉ có hai món chính là đen và nâu (pha thêm sữa đặc). Thời kỳ này hạt robusta hầu hết là hạt kém chất lượng, phần vì người nông dân chưa có kỹ thuật trồng tốt, phần vì hạt ngon đã bị thu mua hết mang ra nước ngoài.
Để “chữa” cho vị cà phê đỡ đắng và khét lẹt, người Hà Nội nghĩ ra nhiều cách. Phổ biến nhất là trộn bột đậu, nó vừa tăng body (độ dày trên lưỡi người uống), vừa giảm độ đắng của hạt robusta. Có nhà lại chuyên trộn thêm hương liệu, khiến khách hàng uống xong đi tè có mùi thơm như nước hoa, rất là thanh lịch.
Nhưng hương liệu tốt thì đắt đỏ, nên nhiều quán tăng mùi vị cho cà phê bằng…bơ. Người pha bôi một ít bơ thực vật vào đáy phin, sau đó đổ bột cà phê lên và pha như thường, nước nóng sẽ hòa tan hết. Có nơi lại dùng nước mắm: pha phin xong lấy một đầu đũa tre nhúng vào chai nước mắm rồi khuấy đũa ấy vào cốc cà phê mang ra cho khách xơi. Cả hai cách làm đều cho ra cà phê có vị mặn kèm mùi thơm nhẹ. Cách pha kỳ dị này tồn tại hàng mấy chục năm, đến tận những năm 2009, dẫn đến việc người Hà Nội có một khẩu vị cà phê độc nhất vô nhị: họ cho rằng cà phê ngon phải đậm (bắt nguồn từ nước mắm), đắng (do hạt robusta), béo thơm (bơ), và sánh (bột đậu).
Từ rất lâu dân Hà Nội đã uống cà phê với sữa, bột đậu và thậm chí là nước mắm
Tình thế xoay chuyển bất ngờ vào năm 2012, khi thời sự làm rùm beng chuyện “cà phê bẩn”, “cà phê bột đậu” khiến các tiệm cà phê truyền thống phải một phen lao đao. Sợ rằng uống bột đậu thì chết mất, lớp thanh niên quay ngoắt sang những quán tự nhận mình là “cà phê sạch”, “cà phê rang mộc”. Nhưng vì máy móc tối tân chưa có và kỹ thuật pha chỉ dừng ở mức truyền miệng giữa dân trong nghề cho nhau, nên lúc này cà phê Hà Nội uống chán phát điên, loãng toẹt và không thơm mấy. Đây cũng là thời điểm rất nhiều con nghiện bỏ uống cà phê vì hóa ra “cà phê thật” thì không ngon còn cà phê truyền thống thì “bẩn”. Định kiến của lớp già cho rằng cà phê pha máy nhạt nhẽo cũng bắt đầu từ thời điểm này.
Phải đến 2015, máy cà phê Ý mới trở nên phổ biến, và đến đây lại nảy ra một cái gu mới cho rằng cà phê ngon nhất phải là cà phê máy cơ, tức hạt arabica pha bằng máy Italia đắt tiền. Người Hà Nội đột nhiên chuyển qua uống capuccino và latte, mặc dù số đông không hiểu hai loại đấy khác nhau thế nào.
Kể câu chuyện dài để thấy rằng gu cà phê của người Hà Nội thay đổi chóng mặt chỉ trong vong chưa tới 10 năm. Khách hàng cũng phân hóa rõ rệt: lớp già thích độ nặng của cà phê truyền thống, vì vậy sau khi vụ cãi cọ sạch – bẩn lắng xuống, họ tiếp tục trung thành với những tiệm cà phê phin dùng sữa đặc. Lớp trẻ, tức những người học cách ăn chơi khi cà phê pha máy đã phổ biến, chỉ biết trên đời có một loại cà phê ấy mà thôi; họ chuộng mùi thơm nhẹ cũng như body mỏng của hạt arabica pha máy...
Đọc mới thấy dân Hà Nội cũng từng ghiền cà phê theo cách của riêng mình và thì ra cà phê pha nước mắm lại có nguồn gốc như thế. Giờ thì chẳng thể thử cà phê nước mắm nhưng muốn uống cà phê rang đúng kiểu ngày xưa thì ghé Giảng, Đinh, Lâm, Cường, Nhân, Thọ,… để thử nhé!
Cà phê Giảng, một trong những quán cà phê xưa vẫn nổi tiếng đến bây giờ
Cà phê Đinh nổi tiếng ven hồ Gươm
Cà phê Lâm cũng với cách rang, pha cà phê truyền thống
Chọn trải nghiệm - trọn cảm xúc. Cùng cộng đồng CheckinVietnam đi ăn chơi và cùng nhau chia sẻ những trải nghiệm du lịch của mình tại link này nhé!
Theo Ký ức Hà Nội
Gợi ý bạn 3 địa điểm thưởng thức trà chiều sang chảnh tại Hà Nội
Nếu dành một ngày để du lịch Hà Nội, chắc chắn bạn phải ghé Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam. Không chỉ được tìm hiểu những nét văn hoá lâu đời mà đến đây đảm bảo bạn sẽ mang về lạot ảnh “sống ảo” lung linh luôn đó.
Tết Nhâm Dần 2022, bạn nhất định phải đến các địa điểm vui chơi và chụp ảnh này. Để có cho mình những bộ ảnh đẹp nhất, cùng những phút giây vui vẻ bên cạnh gia đình của mình nhé!
Check in Vietnam giới thiệu 7 quán cafe mùa lạnh nổi tiếng tại Hoàn Kiếm, Hà Nội để bạn và người ấy cùng tận hưởng quãng thời gian ấm áp đáng nhớ khi đông về nhé.
Trời Hà Nội lạnh đến mấy cũng không thể ngăn những "chiếc bụng đói" thử hết list này!
Những địa điểm sở hữu cảnh sắc hữu tình như phim hoạt hình anime Nhật Bản, là background cho concept thật là mộng mơ.
Đầu năm 2024, một trong những thông tin du lịch hot là về ngôi chùa có bức tượng Phật A Di Đà lớn nhất Đông Nam Á - Chùa Khai Nguyên. Thông tin này giúp tăng sức hút cho du lịch phía Tây Hà Nội vốn không hề ít các địa danh nổi bật.
Đến mùa sứa đỏ, cư dân Hà thành “đổ xô” đi thưởng thức. Nghe đồn chỉ 35k/suất, thêm 10k gửi xe, khá đông khách xếp hàng dài chờ đợi.
Chia sẻ công thức trà trái cây nhiệt đới, ông bố 8x nói công thức này đơn giản và "ai cũng có thể làm được". Bài đăng kèm hình ảnh thành phẩm long lanh, nhiều màu sắc nhận về hàng trăm lời khen ngợi.
Tháng 3, Hà Nội ngỡ như mùa thu đã đến khi những hàng lộc vừng, hàng cây bàng chẳng hẹn mà thay màu lá, khiến đường phố đẹp bâng khuâng đến lạ kỳ.
Theo kết quả bình chọn từ Tạp chí du lịch nổi tiếng thế giới Time Out, Hà Nội lọt Top 50 thành phố tốt nhất thế giới nên ghé thăm năm 2024, cụ thể là vị trí thứ 36 trong danh sách 50 thành phố trên toàn cầu.
Chính thức thương hiệu trà sữa “huyền thoại” của Thái Lan đã “cập bến” Hà Nội, thu hút giới trẻ đến đông nghịt.