6 loại mắm đặc sản làm nên mâm cơm chuẩn vị Huế

Đi Huế không chỉ là "sống ảo" bên các cảnh quan di sản mà còn phải foodtour đủ các món. Đừng quên các loại mắm đặc sản làm nên mâm cơm chuẩn vị Huế.

Mắm đã xuất hiện ở Huế từ rất lâu đời, gắn liền với lịch sử và văn hóa của vùng đất này. Trong quá khứ, khi cuộc sống còn khó khăn, mắm là nguồn cung cấp protein quan trọng, giúp người dân vượt qua những giai đoạn thiếu thốn.

Theo thời gian, mắm không chỉ đơn thuần là thức ăn mà còn trở thành một phần của văn hóa ẩm thực, được truyền từ đời này sang đời khác. Kỹ thuật làm mắm gia truyền được giữ gìn và phát triển, tạo ra những loại mắm đặc trưng, mang hương vị riêng biệt của Huế. Mắm không chỉ là một món ăn mà còn là một nét văn hóa, một phần ký ức của mỗi người con xứ Huế.

Mắm cá rò

Cá rò là loại cá nhỏ thường sống ở các vùng biển nước lợ hoặc các vùng biển ấm nóng, có hình dáng tương tự cá cơm nhưng thịt mềm và ngọt hơn rất nhiều. Sở dĩ Huế nổi tiếng với mắm cá rò vì địa hình Huế nằm tiếp giáp với biển Thuận An nơi có rất nhiều cá rò sinh sống. 

Cá rò thường được ngư dân đánh bắt theo mùa từ đầu tháng 4, mỗi mùa ngư dân có thể đánh bắt được lượng lớn loại cá này, nên làm mắm là một trong những cách giữ cho cá dùng được lâu mà còn làm tăng vị ngon ngọt.

Mắm cá rò có thể ăn kèm với cơm nóng, thịt luộc, mầm bí, măng rừng, cơm cháy… Khi ăn nên pha thêm chanh, đường để giảm độ mặn và cân bằng vị giác hơn.

(Ảnh: Nguyễn Hoàng Việt)

Mắm dưa cà

Những ai đã từng một lần thưởng thức mắm dưa cà Huế chắc chắn sẽ không quên được hương vị mặn mặn lại cay cay, giòn giòn của loại mắm Huế này. Mắm dưa cà thường được làm vào mùa hè khi dưa gang vào mùa ngon nhất. Để khi mùa mưa đổ, trời se lạnh, người dân Huế thường thước mắm dưa cà trong bữa ăn. Dù đơn giản, bữa ăn này mang trong mình một giá trị văn hóa đặc biệt và là một phần ký ức quý báu của người con xứ Huế.

Mắm dưa cà có thể ăn kèm với cơm nóng, rau muống luộc, thịt luộc…

(Ảnh: VnExpress)

Mắm tôm chua

Tôm chua như một biểu tượng của ẩm thực Huế, nhắc đến mắm Huế là nhắc đến tôm chua. Đây cũng là món ăn quen thuộc trong bữa cơm hàng ngày của người dân nơi đây.

Thành phần chính của loại mắm này là tôm, riềng, ớt... được ủ theo bí quyết gia truyền. Vì là tôm chua nên mắm có vị chua nhè nhẹ, mặn vừa phải, khi ăn có thể thêm bột ngọt, ớt, chanh, tỏi để cân bằng vị giác. Mắm tôm chua có thể ăn kèm với thịt luộc, cơm nóng, bún, bánh tráng… 

(Ảnh: Sưu tầm)

Ruốc ớt

Mắm ruốc Huế được làm từ những con ruốc biển tươi ngon. Với phương pháp lên men tự nhiên cùng với bao tâm huyết của người, mắm ruốc Huế trở thành món gia vị, món chấm đặc trưng không lẫn với bất cứ loại mắm nào khác.

Mắm ruốc có màu nâu hơi ngả sang tím. Mắm ruốc Huế được xay lọc, chà kỹ thành dạng sệt keo mịn màng. Thành phẩm mắm ruốc chuẩn Huế sau khi pha chế là sự tổng hoà của sắc trắng tỏi băm, sắc đỏ hoặc xanh của ớt, sắc nâu tím của ruốc. Vị mặn đậm đà của ruốc được kết hợp với vị chua của chanh trở nên dịu hơn, đường và ớt giúp món chấm dậy mùi thơm nồng, rất lạ miệng, kích thích vị giác.

Mắm ruốc ớt có thể ăn kèm với cơm trắng, dưa, thịt luộc, bún bò, bún hến, chấm cóc, ổi, xoài… 

(Ảnh: Sưu tầm)

Mắm nêm

Mắm nêm Huế là một loại mắm đặc sản của vùng đất cố đô, được làm từ cá (thường là cá cơm than, cá nục, cá sơn, cá trích...) ướp muối và lên men, sau đó pha trộn thêm các gia vị như thính, đường, ớt, thơm (dứa) để tăng hương vị. Mắm nêm Huế có màu đậm, hương vị đặc trưng, mặn, cay nhẹ và đậm đà.

Mắm nêm có thể dùng để pha nước chấm, ăn kèm với các món bún mắm nêm, bê thui, bánh tráng cuốn thịt heo… hoặc dùng trong các món lẩu. 

(Ảnh: Sưu tầm)

Mắm cá cơm

Mắm cá cơm Huế (mắm cái) là một loại mắm đặc sản của vùng đất cố đô, được làm từ cá cơm tươi và muối, trải qua quá trình lên men tự nhiên để tạo ra hương vị đậm đà, đặc trưng.

Cá cơm khi được đưa từ biển vào bờ sẽ dùng nước biển rửa sạch và để ráo nước, sau đó đem cá cơm trộn với muối hột theo tỉ lệ nhất định, rồi đem bỏ vào hũ sành, đậy kín miệng hũ, để nơi khô ráo thoáng mát. Cứ để như thế trong 1 tháng, khi mở ra nếu đạt yêu cầu mắm sẽ không bị nát mà còn nguyên con, có màu hồng nhạt và có mùi thơm đặc biệt.

Mắm cá cơm có thể ăn kèm với thịt luộc, rau sống, bún, bánh tráng, hoặc dùng để kho cá… 

(Ảnh: Sưu tầm)